Η ΑΕΚ «βασίλισσα της Ευρώπης» στο μπάσκετ

Το 1968 ήταν μια χρονιά γεμάτη γεγονότα:
– Στις 2 Μαΐου ξέσπασε το μεγαλύτερο κίνημα αμφισβήτησης που έμεινε γνωστό ως «Μάης του ‘68»
– Στις 4 Απριλίου δολοφονήθηκε στο Μέμφις ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, μαύρος ιερωμένος ο οποίος υποστήριζε τα δικαιώματα των ομοφύλων των
– Στις 6 Ιουνίου δολοφονήθηκε ο Ρόμπερτ Κένεντι, υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ, αδελφός του επίσης δολοφονημένου προέδρου Ρόμπερτ Κένενι
– Στις 21 Αυγούστου Σοβιετικά τανκς εισβάλουν στην Τσεχοσλοβακία δίνοντας τέλος στην «άνοιξη της Πράγας» και υποχρεώνοντας τους ανά τον κόσμο κομμουνιστές να επαναπροσδιορίσουν το ρόλο τους. Γεννιέται το κίνημα του ευρωκομμουνισμού και στην Ελλάδα διασπάται το ΚΚΕ
Είπαμε Ελλάδα. Τι συνέβαινε εδώ; Το χουντικό καθεστώς προσπαθούσε να πατήσει γερά στα πόδια του. Δεν έλεγχε ακόμα όλους τους μηχανισμούς και στον εξωτερικό αντιμετώπιζε σκληρή κριτική από τις περισσότερες κυβερνήσεις. Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος ήθελε να βρει στηρίγματα. Στις 29 Μαρτίου στη Θεσσαλονίκη λέει για πρώτη φορά το «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών», στις 13 Αυγούστου γλυτώνει από την απόπειρα δολοφονίας του Αλέξανδρου Παναγούλη καις τις 29 Σεπτεμβρίου οργανώνει ένα δημοψήφισμα για το νέο Σύνταγμα. Το «Ναι» φθάνει στο… μυθικό ποσοστό του 91,87%. Κανείς φυσικά δεν πιστεύει ότι είναι αληθινό.
Η ΑΕΚ και ο τελικός στην Αθήνα

Οι εφημερίδες της εποχής έδωσαν πολιτική διάσταση στη νίκη της ΑΕΚ. Καλή ώρα όπως έκανε η "Αθλητική Ηχώ" που έβαλε και τον ΓΓΑ Κωνσταντίνο Ασλανίδη στους πρωταγωνιστές του θριάμβου

Μέσα σε όλα αυτά τα κοσμοϊστορικά υπάρχει και ο αθλητισμός. Η ομάδα μπάσκετ της ΑΕΚ έχει δείξει την αξία της. Τα τελευταία χρόνια βρίσκεται στην «ελίτ» του αθλήματος έχοντας παίκτες με ταλέντο. Κάπου εκεί οι παράγοντες της ομάδας που είναι διορισμένοι από τη χούντα σκέφτονται τη κίνηση ματ που θα αφήσει όλους ικανοποιημένους: Να διοργανώσουν στην Αθήνα τον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Ο θεσμός είναι καινούργιος. Έγινε για πρώτη φορά τη προηγούμενη χρονιά και στον διπλό τελικό του 1967 η Ιταλική Ινις Βαρέζε νίκησε τη Μακάμπι Τελ Αβιβ (77-67,67-68).

Οι ισχυροί της χούντας Στυλιανός Παττακός και Γιάννης Λαδάς έσπευσαν να εκμεταλλευτούν πολιτικά το θρίαμβο της ΑΕΚ. Προσέξτε την έκφραση του αρχηγού της ΑΕΚ Γιώργου Αμερικάνου πως κρατά το Κύπελλο (για να μην του το πάρουν;)

Μέχρι τότε τα κλειστά γήπεδα που παιζόταν το μπάσκετ δεν ξεπερνούσαν τους 10.000 θεατές. Στην ΑΕΚ σκέφτηκαν λοιπόν να γίνει ένας τελικός, στο Παναθηναϊκό Στάδιο, εκεί που η ΑΕΚ έδινε τους αγώνες της και να μοιραστούν τα έσοδα η άλλη φιναλίστ και η ΦΙΜΠΑ. Από τα 10.000 εισιτήρια μέχρι τα 60.000 η διαφορά ήταν κολοσσιαία, άρα και τα κέρδη τεράστια για όλους.
Από τη στιγμή που και η φιναλιστ, η Σλάβια Πράγας δεν είχε πρόβλημα να παίξει αντί για δύο αγώνες, έναν και μάλιστα στην έδρα του αντιπάλου της, τι πρόβλημα να έχει η ΦΙΜΠΑ.
Η Σλάβια Πράγας
Η Σλάβια ήταν μια εξαιρετική ομάδα. Είχε συμμετάσχει και στα δύο προηγούμενα φάιναλ φορ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Το 1966 στο Μιλάνο είχε παίξει με την ΑΕΚ στον ημιτελικό και την είχε νικήσει με 103-73, αλλά στον τελικό έχασε από την Σίμενταλ Μιλάνου 77-72 (η ΑΕΚ είχε χάσει και στο μικρό τελικό με 85-62 από την ΤΣΣΚΑ Μόσχας) ενώ το 1967 στη Μαδρίτη είχε χάσεις τον ημιτελικό από τη Σίμενταλ με 97-103 κι είχε χάσει και στον μικρό τελικό από την Ολύμπια Λουμπλιάνας με 83-88. Η ΑΕΚ εκείνη τη χρονιά είχε αποκλειστεί από την Γαλλική Βιλερμπάν στον α’ γύρο.
Η πορεία μέχρι τον τελικό
Η ΑΕΚ στον δρόμο για τον τελικό του Παναθηναϊκού Σταδίου είχε αποκλείσει όλους τους αντιπάλους της στην… κόψη του ξυραφιού. Συνήθως έχανε εκτός έδρας και νικούσε στο Στάδιο. Κάτι ο κόσμος, κάτι το αντοιχτό γήπεδο και κάτι οι φωτογράφοι που όπως λένε οι παλαιότεροι άναβαν τα φλας όταν ο αντίπαλος παίκτης ετοιμαζόταν να σουτάρει έκαναν τη δουλειά τους. Για να φθάσει στον τελικό η Ένωση είχε αποκλείσει τις:
– Βιτόρια από την Ισπανία με 72-82 και 85-65
– Ρουαγιάλ από το Βέλγιο με 76-54 και 54-74, και
– Ίνις Βαρέζε από την Ιταλία, την κάτοχο δηλαδή του τροπαίου με 60-78 καιν 72-52.
Ολοι οι αγώνες της διοργάνωσης
Ο κόσμος, κοσμάκης και… χουνταίοι
Στις 8.30 ήταν προγραμματισμένο το τζάμπολ, στις 4 το απόγευμα άνοιγαν οι πόρτες του Παναθηναϊκού Σταδίου, αλλά από τις 11 το πρωί ο κόσμος άρχισε να συγκεντρώνεται έξω από το Καλλιμάρμαρο. Δεν ήταν ανυπόμονοι, αλλά και προνοητικοί. Στο αχανές γήπεδο λίγες ήταν οι καλές θέσεις που εξασφάλιζαν καλή ορατότητα για τον αγώνα.
Η χούντα δεν έχασε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί το γεγονός. Στο Στάδιο πήγαν ο Στυλιανός Παττακός, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εσωτερικών, δεδηλωμένος φίλος του Ολυμπιακού, αλλά και οι υπουργοί Πουλέας (Εργασίας), Παπαδημητρίου (Δημ.Έργων), Αθανασίου (Ναυτιλίας), Συγκοινωνιών (Τοτόμης) και φυσικά ο πανίσχυρος ΓΓΑ Κωνσταντίνος Ασλανίδης,
Ο Παττακός έβγαλε και λόγο λέγοντας ότι θέλει να κερδίσει η ΑΕΚ και να γίνει ένα παιχνίδι μέσα σε φίλαθλα πλαίσια. Στη συνέχεια μπήκε στο γήπεδο και χαιρέτησε τους παίκτες των δύο ομάδων και τους διαιτητές.
Τζάμπολ και Κύπελλο
Ο μεγάλος τελικός
Με το τζάμπολ η ΑΕΚ ήθελε να δείξει ποιος είναι το αφεντικό στο παιχνίδι. Από νωρίς πήρε προβάδισμα στο σκορ χωρίς να φθάνει τα επίπεδα άλλων αγώνων της. Ήταν φανερό ότι η κρισιμότητα του αγώνα γέμιζε με άγχος τους παίκτες της. Στο 7’ το σκορ ήταν 17-11, στη συνέχεια πήγε στα 26-23, οι Τσέχοι κράτησαν τη διαφορά στο 30-27, στο 18’ ήταν 41-38 και το ημίχρονο έκλεισε στο 47-38.
Στην επανάληψη η διαφορά μειώθηκε μέχρι που εξαφανίστηκε. Στο 9’ οι Τσέχοι ισοφάρισαν και στη συνέχεια πέρασαν μπροστά. Εκεί φάνηκε η αξία του Γιώργου Τρόνζου που σα να ξύπνησε από λήθαργο πήρε την ομάδα επάνω του. Άλλωστε ο καλύτερος Τσέχος μπασκετμπολίστας, ο Ζίντεκ που τον έπαιζε μαν του μαν είχε φορτωθεί από νωρίς με τέσσερα φάουλ. Η ΑΕΚ ξαναπήρε κεφάλι, διεύρυνε τη διαφορά ώσπου έφθασε στο τελικό 89-82.
AEK

5.Πέτρος Πετράκης	1μ84	30 χρ.	ελ	Διεθνής
6. Γιώργος Τρόντζος	2μ16	26	πίβοτ	Διεθνής
8. Χρήστος Ζούπας	1μ77	24	πλέι μέικερ	Διεθνής
9.Ανδρέας Δημητριάδης	1μ81	19	ελ
10. Γιώργος Αμερικάνος (αρχηγός)	1μ88	28	ελ	Διεθνής
11.Νίκος Νεσιάδης	1μ93	20	πίβοτ
12. Αίας Λαρεντζάκης	1μ90	23	ελ	Διεθνής
13. Στέλιος Βασιλειάδης	1μ88	24	πίβοτ	Διεθνής
14. Λάκης Τσάβας	1μ72	23	πλέι μέικερ	Διεθνής
15.Αντώνης Χρηστέας	1μ87	30	ελ	Διεθνής

 Προπονητής: Νίκος Μήλας
Σλάβια Πράγας

4.Κρίβι Τζάροσλαβ	1μ90	32 χρ.	πλέι μέικερ	Μικτή Ευρώπης
6.Κλιοπ Βλαντιμίρ	1μ90	29	ελ
7.Τόμας Όλιβιερ	1μ88	20	ελ
9.Μπάροχ Κάρελ	1μ80	29	πλέι μέικερ
10.Ζντίνεκ Ζίρι	2μ06	24	πίβοτ	Μικτή Ευρώπης
12.Μπρόχουμιλ Τομ	1μ99	32	πίβοτ	Μικτή Ευρώπης
13.Άμερ Ζίρι	1μ88	26	πλέι μέικερ
14.Στάσνι Ζίρι	1μ93	29	ελ
15.Ρούτσισκα Ζίρι 1μ86	1μ86	27	πλέι μέικερ	Μικτή Ευρώπης
16.Κομοπάσερικ Ζίρι	1μ80	21	ελ
17.Λισάρεκ Ζίρι	1μ99	23	πίβοτ
18.Μίκα Ρόμπερτ	2μ01	27	πίβοτ

Προπονητής: Ορντ Νίκολας
 Τα τελευταία λεπτά του αγώνα από τον Βασίλη Γεωργίου
Κι άλλο ραδιοφωνικό απόσπασμα
Δείτε σε φιλμ 27 δευτερόλεπτα από τον αγώνα