Πελέ, ο βασιλιάς που κάθισε σε τρεις θρόνους

Ο Πελέ δεν είναι απλά ο «βασιλιάς του ποδοσφαίρου». Είναι και ο… ιεραπόστολός του. Ήταν αυτός που έκανε εκατομμύρια ανθρώπους σ’ όλο τον κόσμο να αγαπήσουν αυτό το άθλημα. Τα όσα έκανε μέσα στο γήπεδο ήταν μοναδικά. Το να ξεχωρίσει κάποιος ποδοσφαιριστής στην «απόλυτη ομάδα», την Βραζιλία του ’70 δεν είναι και λίγο. Κι αυτό δίνει στον θρύλο του Πελέ, άλλη διάσταση. Ακόμη και στα ποδοσφαιρικά του γεράματα έμαθε μπάλα τους Αμερικανούς. Η ζωή του ήταν ένα διαρκές φλερτ με τους τίτλους. Και κανείς άλλος ποδοσφαιριστής δεν έχει να παρουσιάσει τόσες πολλές και σημαντικές διακρίσεις σε συλλογικό, αλλά και σε εθνικό επίπεδο.
Στις φλέβες του εκτός από αίμα κυλούσε και η αγάπη για το ποδόσφαιρο. Ο πατέρας του ήταν ένας καλός ποδοσφαιριστής, γνωστός με το όνομα «Ντοντίνιο», ο Ζοάο Ράμος Ντονασιμέντο, έπαιξε στην Ατλέτικο Μινέϊρο κι αργότερα στην Σπορτ Κλαμπ Μπαούρου.
Τον Πελέ,  τον φώναζαν μικρό «Ντίκο» και σε καμμία βιογραφία του δεν έχει δωθεί πειστική εξήγηση για το παρατσούκλι αυτό. Σε μικρή ηλικία η οικογένεια Ντο Νασιμέντο άφησε το Μπαούρου κι αναζήτησε μιά καλύτερη ζωή στο Σάο Πάουλο. Η πρώτη ομάδα του ήταν η Αμεριγκουίντα, μιά σχολική ομάδα που έφτιαξαν κάποιοι φίλοι. Γρήγορα το ταλέντο του ξεχώρισε και η Μπακ του Μπαούρου, τον ενέταξε στις τάξεις της. Ηταν τότε 13 χρόνων κι έπαιζε στην εφηβική ομάδα του συλλόγου. Εκεί τον ανακάλυψε ο Βαλντεμάρ ντε Μπρίτο, ένας προπονητής που ως ποδοσφαιριστής είχε φορέσει την φανέλα της «σελεσάο» πριν τον πόλεμο κι είχε παίξει στο Μουντιάλ του 1934. Ο Βαλντεμάρ που ήταν και φίλος του πατέρα του Πελέ πίστεψε στο ταλέντο του πιτσιρικά. Προσπάθησε να διορθώσει τις ατέλειες του και τον συμβούλευσε να μην υπογράψει επαγγελματικό συμβόλαιο με την Μπαούρου. Του ταίριαζε κάτι καλύτερο.
Στα 15 χρόνια του ο Πελέ ήταν έτοιμος για το επόμενο βήμα. Ο Βαλντεμάρ τον πήγε στη Σάντος. Σε μία μάλλον μέτρια ομάδα που είχε μόνο ένα τίτλο στο ενεργητικό της, το πρωτάθλημα του 1935. Ένα φιλικό παιχνίδι αρκούσε για να πείσει τους παράγοντες της ομάδας του λιμανιού να τον αποκτήσουν. Στα 16 χρόνια του, τον Σεπτέμβριο του 1956 έκανε το ντεμπούτο του με τη Σάντος. Ηταν ένα φιλικό με την ΑΙΚ Στοκχόλμης. Ο 16χρονος παρά το τρακ έδειξε δείγματα του μεγάλου του ταλέντου. Η Σάντος νίκησε δύσκολα με πέναλτι στο τελευταίο λεπτό, αλλά πολλοί από τους θεατές πίστευαν ότι η ομάδα τους διέθετε ένα μεγάλο ποδοσφαιριστή.
Στον επόμενο αγώνα με την Κορίνθιανς οφ Σάντο Αντρέ πέτυχε το πρώτο του γκολ. Η Σάντος νίκησε 7-1. Ήταν 7 Σεπτεμβρίου 1956…
Εννιά μήνες αργότερα ο Πελέ περνούσε την βαριά πόρτα της εθνικής ομάδας. Ο ομοσπονδιακός τεχνικός Σίλβιο Πιρίλο τον κάλεσε για τους δύο αγώνες με την Αργεντινή για το «Κύπελλο Ρόκα». Στις 7 Ιουλίου 1957 μπήκε αλλαγή στα μισά του δευτέρου ημιχρόνου παίρνοντας το βάπτισμα του πυρός. Πέτυχε γκολ. Η Αργεντινή όμως νίκησε με 2-1. Στη ρεβάνς ήταν πια βασικός και σημείωσε και πάλι γκολ, το ένα από τα δύο της νίκης της Βραζιλίας που πήρε το Κύπελλο με καλύτερη διαφορά τερμάτων. Σε δύο αγώνες ο Πελέ είχε σημειώσει τα δύο από τα τρία γκολ της Εθνικής και μπορούσε να υποστηρίξει ότι είχε σπρώξει το τρόπαιο στα χέρια των συμπατριωτών του.
Δύο τίτλοι πρώτου σκόρερ με τη Σάντος με 36 και 53 γκολ αντίστοιχα συμπλήρωσαν τις δύο επόμενες χρονιές. Η εκτίμηση πιά ήταν γενική.
Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1958 ο Πελέ ήταν τραυματίας. Ο Φεόλα δεν ρίσκαρε τη συμμετοχή του στους αγώνες. Μάλιστα είχε ζητήσει από τον προπονητή του να επιστρέψει στην πατρίδα αφού δεν μπορούσε να προσφέρει. Ο μασέρ όμως της ομάδας, ο Μάριο Αμέρικο, μία θρυλική φιγούρα της Βραζιλίας πήρε το θέμα προσωπικά. Υποσχέθηκε να κάνει καλά τον πιτσιρικά που πονούσε. Όσο για τη συμμετοχή του στη βασική ενδεκάδα αυτό ήταν υπόθεση του αμυντικού Νίλτον Σάντος. Στους αγώνες του 4^ου ομίλου της πρώτης φάσης ο κλοιός στένευε γύρω από την Βραζιλία. Είχε ξεκινήσει με νίκη 3-0 επί των Αυστριακών, αλλά στη συνέχεια η «λευκή ισοπαλία» με την Αγγλία τους έβαζε όλους σε περιπέτειες. Ο αγώνας με την ΕΣΣΔ ήταν καθοριστικός. Ο μικρός έπρεπε να σφίξει τα δόντια και να παίξει. Στις 15 Ιουνίου 1958 στο Ούλεβι του Γκέτεμποργκ ο Πελέ ήταν στην αρχική ενδεκάδα. Ήταν μόλις 17 χρόνων και 235 ημερών! Ο Βαβά με δύο γκολ έδωσε τη νίκη και την πρόκριση στους Βραζιλιάνους, αλλά ο Πελέ είχε εντυπωσιάσει τους ειδικούς του ποδοσφαίρου. Ο μύθος γύρω από το όνομα του είχε μεταφερθεί πια και στην Ευρώπη.
Στα προημιτελικά αντίπαλος ήταν η Ουαλία. Το ματς ήταν ισόπαλο χωρίς γκολ έως τη στιγμή που ο Πελέ δέχτηκε πάσα από κεφαλιά. Στόπαρε άψογα τη μπάλα, κι αφού την πέρασε κάτω από τα πόδια ενός αμυντικού σημάδεψε τη γωνία της εστίας του Κέλσεϊ. Ήταν το 66^ο λεπτό.
Στα ημιτελικά με τη Γαλλία πέτυχε τρία γκολ στη 5-2 των Βραζιλιάνων κι άλλα δύο στον τελικό στο 5-2 με τη Σουηδία.
Στα επόμενα δύο Μουντιάλ ο Πελέ γνώρισε την πικρή γεύση της αποτυχίας. Το 1962 πέτυχε γκολ στον πρώτο αγώνα με το Μεξικό, αλλά τραυματίστηκε στον επόμενο με την Τσεχοσλοβακία κι είδε από την εξέδρα την ομάδα του να κερδίζει τον τίτλο. Το 1966 στην Αγγλία οι Βούλγαροι και οι Πορτογάλοι αμυντικοί του στέρησαν τη συνέχεια των αγώνων. Χωρίς τον Πελέ η Βραζιλία απέτυχε να κερδίσει τον τρίτο τίτλο και να κρατήσει για πάντα το Ζιλ Ριμέ. Τα κατάφερε όμως το 1970 στο Μέξικο. Εκεί ήταν ο μεγάλος ηγέτης. Μαζί με το ταλέντο τώρα διέθετε και την ανάλογη εμπειρία. Οι στιγμές μαγείας του «βασιλιά» που έχουν καταγράψει οι κάμερες από εκείνη τη διοργάνωση είναι πολλές.
Το 1974 ο Πελέ δεν πήρε μέρος στο Παγκόσμιο Κύπελλο. Ένοιωθε μεγάλος πιά. Κι ας τον περίμεναν μέχρι την τελευταία στιγμή οι συμπατριώτες του. Στα χρόνια που είχαν μεσολαβήσει η Σάντος είχε γίνει σεβαστή σ΄όλο τον κόσμο. Εκατομμύρια δολάρια κέρδισε η ομάδα από τη συμμετοχή της σε διεθνή τουρνουά. Σ’ αυτά υπήρχε απαράβατος όρος ν’ αγωνιστεί ο Πελέ. Το Οκτώβριο του 1974 κρέμασε τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια, αλλά η απόφαση του δεν ήταν οριστική.
Λίγους μήνες αργότερα, το 1975 ο Κόσμος της Νέας Υόρκης απέκτησε τον Πελέ σε μία προσπάθεια να γίνει γνωστό το «σόκερ» στις Ηνωμένες Πολιτείες. Μία νέα καριέρα ανοίχτηκε μπροστά του που αφορμή και μόνο είχε το ποδόσφαιρο. Την 1^η Οκτωβρίου του 1977 έπαιξε τον τελευταίο του αγώνα με τον Κόσμο, αλλά άρχισε τις μπίζνες. Έγινε ηθοποιός πρωταγωνιστώντας στην ταινία του Τζον Χιούστον «Η απόδραση των 11», διαφήμισε δεκάδες προϊόντα, αλλά και έγινε πρεσβευτής του ΟΗΕ και της UNICEF. Εξελέγη βουλευτής στο Κοινοβούλιο της Βραζιλίας, έγινε υπουργός αθλητισμού και πέρασε νόμο που έδινε μεγαλύτερα δικαιώματα στους ποδοσφαιριστές, αλλά και τιμήθηκε από την FIFA ως ο κορυφαίος ποδοσφαιριστής του 20^ου αιώνα. Ακόμη και τώρα τα άρθρα του σε διάφορες εφημερίδες χρυσοπληρώνονται, ενώ το πρόγραμμα του είναι γεμάτο. Περιοδεύει σε διάφορες χώρες για να διαδώσει μια πιστωτική κάρτα.
Στην καριέρα του πέτυχε περισσότερα από 1.300 γκολ.

Εντσον Αράντες ντο Νασιμέντο (ΠΕΛΕ), προωθημένος κυνηγός
Γεννήθηκε: 23 Οκτωβρίου 1940, Τρες Καραόκες Μίνας Γκέρες
Υψος: 1.72μ.
Βάροςς: 67 κ.
Συμμετοχές στην εθνική Βραζιλίας: 92 (1957-71)
Γκολ με την εθνική:77
Ομάδες
1956-74:Σάντος
1975-77: Κόσμος Ν.Υόρκης (ΗΠΑ)
Τίτλοι
Διηπειρωτικό: 2 (1962, 63 με Σάντος)
Κόπα Λιμπερταδόρες: 2 (1962, 63 με Σάντος)
Πρωτάθλημα Παουλίστα: 10 (1958, 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1967, 1968, 1969, 1973 με Σάντος)
Πρωτάθλημα Βραζιλίας: 5 (1961, 1962, 1963, 1964, 1965 με Σάντος)
Τάκα ντε Πράτα: 1 (1968 με Σάντος)
Πρωτάθλημα Ρίο – Σάο Πάουλο: 5 (1959, 1963, 1964, 1966, 1968 με Σάντος), Πρωτάθλημα Β.Αμερικής: 1 (1977  με Κόσμο Ν.Υ).
Συμμετοχές σε Μουντιάλ
1958 (1^η):4 αγώνες, 6 γκολ
1962 (1^η):2 αγώνες, 1 γκολ
1966 (11^η):2 αγώνες, 1 γκολ
1970 (1^η):6 αγώνες, 4 γκολ
Info

• Η θρυλική φανέλα με το δέκα στην εθνική Βραζιλίας δεν ήταν δική του επιλογή. Στη Σουηδία πήρε τον αριθμό αυτό τυχαία. Η ποδοσφαιρική ομοσπονδία της χώρας του είχε δηλώσει τους παίκτες, αλλά είχε ξεχάσει να ορίσει αριθμούς. Έτσι η ΦΙΦΑ, μάλλον αυθαίρετα, μοίρασε τους αριθμούς στις φανέλες και στον Πελέ… κάθισε το δέκα. Δηλαδή το άριστα!
• Η πόλη «τρες κορασάες» που γεννήθηκε σημαίνει «τρεις καρδιές». Ο Πελέ, όμως, έκανε εκατομμύρια καρδιές να χτυπήσουν από χαρά με τις ενεργειές του μέσα στο παιχνίδι.
• Ο Φρανκ Σινάτρα είχε πεί κάποτε: «Ζηλεύω τη δόξα του Πελέ», ενώ ο Φέρεντς Πούσκας είχε παρατηρήσει: «Ο Πελέ ήταν ένα φαινόμενο ποδοσφαιριστή. Μία ιδιοφυία. Όσοι θέλουν να τον συγκρίνουν με άλλους είναι… ηλίθιοι».